अपयशाच्या पायरीशिवाय आपल्याला यशाचे शिखर गाठता येत नाही. I Failure is only the first step to achieve success.

प्रत्येकाला आयुष्यात यशस्वी व्हायचे असते पण कोणालाही अपयशी होऊ इच्छित नाही, परंतु का? अपयशाला लोक घाबरत का आहेत? कदाचित लोक हे विसरत आहे यश मिळविण्यासाठी अपयशाची पायरी चढावीच लागते.

प्रत्येक यशस्वी व्यक्तिने यश मिळविण्यासाठी कित्येकदा अपयशाची चव बघितलेली असते. अपयशाची पायरी न चढता यशाचे शिखर गाठणे (success insider)अशक्यच आहे. तेव्हा अपयश समोर बघुन न घाबरता त्याला सामोरे जा.

यश मिळवणे म्हणजे नेमकं काय असतं? यश मिळविण्यासाठी आपल्याला स्वःतामध्ये काय बदल करावे लागतील? अपयशाचा सामना कसा करायला पाहीजे? या बारीकसारीक गोष्टींकडे लक्ष दिले पाहीजे. 

आपल्या चुकातुन नवीन काय शिकायला पाहीजे? चुक आणि अपयश हे तर प्रत्येकाच्याच आयुष्यातील एक महत्त्वपुर्ण भाग आहे. या चुकातुन आणि अपयशातुन आपण काय शिकतो हे महत्वाचे आहे. चुकातुन न शिकता पुन्हा त्याच त्याच चुका होणे अतिशय गंभीर बाब आहे.

ते इतरांचे यश पाहतात आणि मत्सर वाटतात. एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनाची त्यांना फक्त समोरची बाजू दिसते परंतु यशस्वी होण्यासाठी त्या व्यक्तिने  किती संघर्ष केला हे त्यांना माहिती नसते. 

आयुष्यात त्या व्यक्तिला किती वेळा अपयशाला कितीदा सामोरे जावे लागले असेल? त्यांनी त्यांचा संघर्ष कसा थांबवला असेल? या सर्व गोष्टींची जाण असणेही आवश्यक आहे.

आपल्या अपयशाची भीती बाळगू नये म्हणून लोकांमध्ये जागरूकता पसरवण्यासाठी फक्त हा लेख मी आज लिहित आहे. अपयश हे आपल्या जीवनाचे मुख्य मुद्दे आहेत. अपयशाशिवाय, यशस्वी जीवन मिळू शकत नाही आणि मिळाले तरी त्याला मी यश मानत नाही. 

आपल्या आयुष्यात आपल्याला पाहिजे असलेल्या गोष्टींसाठी संघर्ष करावा लागणारा हा निसर्गाचा सुवर्ण नियम आहे. या निसर्गाच्या नियमाला मान्य करून आपल्याला पुढे चालावेच लागणार आहे.

आपले यश आपल्या दृढनिश्चय, संकटे आणि संघर्षांची एक रचना आहे. या हेतूसाठी, आपल्याला सकारात्मक रहावे लागेल आणि आपल्या जीवनाच्या विविध चरणांमध्ये संयम बाळगावा लागेल.सकारात्मक विचार विकसित करायला लागेल.

गंतव्य स्थानापेक्षा आपली सकारात्मक दृष्टीकोन आणि दृढ निश्चय (factors of success) अत्यंत आवश्यक आहे कारण पुढील धडपडीत आपण आणखी चांगल्या प्रकारे कार्य करू शकणार्‍या धैर्याने आपल्या दृढ निश्चयास बळकटी देण्याऐवजी आपल्यास कोणत्याही अपयशाला सामोरे जावे लागले. 

तुम्हाला (habits of successful people) असा विचार करावा लागेल की मी का अयशस्वी झालो? मी काही सूचना चुकवल्या आहेत का? माझ्या अपयशाची कारणे कोणती? जेव्हा आपण या धर्तीवर आपल्या अपयशाचे विश्लेषण करता तेव्हा आपल्याला पुढील प्रयत्नांसाठी अधिक चांगले दिशानिर्देश मिळतात. 

अपयश मिळाले म्हणुन खचून न जाता, स्वताला दोष न देता, आपण कुठे कमी पडलो, कुठे चुकलो? यावर विचार करुन मार्ग काढायला पाहीजे.

आपल्या लक्ष्यावर सातत्य ठेवल्यास आपण यशाकडे जाऊ शकता. गरुडाचंच उदाहरण घ्या, त्याच्या शिकारप्रती त्याची सातत्य व दृढनिश्चय शक्ती इतकी उच्च आहे कारण त्याला माहित आहे की त्याला शिकार पकडण्याची एकच संधी आहे. 

याचा अर्थ असा नाही की त्याने प्रत्येक वेळी आपल्या शिकारला पकडले आहे. नाही कधीच नाही. कधीकधी तो अयशस्वी होतो परंतु तो आपल्या चुका समजून घेतो आणि यशस्वी होईपर्यंत पुन्हा पुन्हा प्रयत्न करतो.

आयुष्य हे फक्त विश्रांती आणि आनंद घेण्याचे नाव नाही. आपल्या ध्येयाच्या प्रति धैर्य तपासण्यासाठी आयुष्यात अनेक अडचणी असतात. चढ-उतार हा व्यक्तीच्या जीवनाचा एक महत्त्वपुर्ण भाग असतो परंतु याचा अर्थ असा होत नाही की ती व्यक्ती आपली आशा गमावते. 

आपल्याला या समस्यांना धैर्याने सामोरे जाण्याची आवश्यकता आहे आणि आपल्याला आपल्या निर्मात्यावर विश्वास ठेवला पाहिजे. त्या सर्व लोकांनी आपल्या आयुष्यात यशस्वी होणार्‍या अडचणींचा सामना केला आहे. परंतु या त्रासांमुळे त्यांचे लक्ष्य त्यांच्यापासून विचलित होऊ शकले नाही. 

एखाद्या गरीब माणसाच्या संकटाची तुम्ही कल्पना करू शकता का? कुटुंबाच्या उदरनिर्वाहासाठी त्याला अगदी कमी पगाराच्या पॅकेजवर काम करावे लागेल. गरीब माणसाला आपल्या आयुष्यात आराम नको असतो पण त्याचे सर्वात महत्त्वाचे कर्तव्य म्हणजे आपल्या कुटुंबाला सांत्वन देणे. 

उत्पन्नाचे इतर कोणतेही साधन नसल्यामुळे त्याला आपल्या मालकाची कठोर वागणूक सहन करावी लागत आहे. परंतु, आपल्या कुटुंबाला डोळ्यासमोर ठेवून तो आशा सोडत नाही आणि या सर्व संकटांचा सामना करतो.

एक गोष्ट लक्षात ठेवा; आपले अपयश हे आपल्या यशाची पायर्‍या आहेत. त्वरित पळू शकत नाही अशा लहान बाळासारखे फक्त पाऊल उचला. सर्व प्रथम, तो रेंगाळण्याचा प्रयत्न करतो आणि नंतर उभे राहण्याचा प्रयत्न करतो. 

उभे राहण्याचा प्रयत्न करीत असताना, तो बर्‍याच वेळा अयशस्वी होतो परंतु तो प्रयत्न थांबवत नाही. जर लहान मूल हार मानू शकत नाही तर आपण का हार मानू शकता. संघर्षाचा अर्थ असा आहे की आपण आपल्या स्वप्नांचा, लक्ष्य आणि कर्तृत्वाचा वेडा आहात. 

कोणत्याही क्षणी, आपण आपला संघर्ष गमावला तर आपण प्राप्त केलेल्या स्थानावरून खाली पडाल. येथे एक मुख्य मुद्दा आहे; इतर लोकांना पाहिजे असलेल्या गोष्टींसाठी संघर्ष करण्याची गरज नाही, आपल्या इच्छेच्या गोष्टींसाठी नेहमी संघर्ष करा कारण आपल्या आवडीचे क्षेत्र खूप महत्त्वाचे आहे.

शेवटी, मला एवढेच सांगायचे आहे की अपयश आपणास आपले उद्दीष्ट साध्य करण्यापासून रोखू शकत नाहीत. सर्व अपयश आपल्यासाठी धडे आहेत. जर आपण आपल्या अपयशांपासून शिकत नसाल तर ती आपली चूक आहे. 

मी त्याची पुनरावृत्ती करतो, अपयश फक्त प्रेरणा असतात. इतर लोक काय म्हणतात याकडे लक्ष देऊ नका. फक्त आपले जीवन आणि त्याचे लक्ष्य यावर लक्ष केंद्रित करा. एक गोष्ट नेहमीसाठी  लक्षात ठेवा की, अपयशाच्या पायरीशिवाय आपल्याला यशाचे शिखर गाठता येत नाही.