२० रुपयांचा चंद्रहार कथा: आजच्या या जगात जिथे माणसाची ओळख त्याच्या मोबाईलच्या किंमतीने, कपड्यांच्या ब्रँडने आणि बँक बॅलन्सने होते, जो तो पैशाच्या मागे धावताना दिसतो. या पैशापाई नात्याना काहीच किंमत राहिलेली नाही. तिथे काही लोक असे असतात जे मनाच्या श्रीमंतीने श्रीमंत असतात.

अशीच ही एक कथा आहे, एका साध्या वृद्ध दांपत्याची – ज्यांच्याकडे पैसा कमी होता, पण भावना मात्र अमोल होत्या. भौतिक आणि मनाची श्रीमंतीमध्ये खूप फरक असतो पण ते कळायलाही मोठे मन लागतं.
त्यांची कथा फक्त २० रुपयांपासून सुरू झाली, पण ती संपली हजारो लोकांच्या मनात माणुसकीचा दिवा लावून.
गावातलं साधं पण समाधानाचं आयुष्य
सोलापूर जिल्ह्यातील तळमावशी नावाचं छोटं गाव. तिथं राहायचे बाबा आणि त्यांची पत्नी आई. दोघेही वयस्कर, पण मनाने अतिशय तरुण.
त्यांचं घर कौलारू, पण स्वच्छ. आंगणात तुळस, भिंतीवर लावलेले देवाचे फोटो, आणि कोपऱ्यात ठेवलेली लहानशी रेडिओ, ज्यात अजूनही हे दाम्पत्य दररोज सकाळी “जय जय राम कृष्ण हरी” असे देवाचे भजन व भक्तिगीते ऐकत असे.
बाबा लहानपणापासून शेतात काम करत असत. आता वय झालं होतं, पण ते म्हणायचे,
“जोपर्यंत हात चालतात, तोपर्यंत आत्मसन्मानाने जगतो.” आणि ते नेहमीच सांगायचे कि “देवापेक्षा माणूस मोठा नाही, पण माणुसकी देवाइतकी मोठी आहे.”
पंढरपूर यात्रेचा निश्चय
दरवर्षी ते दोघं पंढरपूरला विठ्ठलाचं दर्शन घ्यायला जायचे. त्यांच्यासाठी ती केवळ यात्रा नव्हती, ती होती आत्म्याची शांती. या वर्षी मात्र परिस्थिती कठीण होती. शेतात पिक बिघडलं, पैसा नव्हता. आईनी थोडं धान ठेवलं होतं, त्यातून काहीतरी जमवलं.
एके दिवशी बाबा म्हणाले, “आपण यावर्षी पंढरपूर नको का जाऊ? पैसे कमी आहेत.”
पण आई म्हणाल्या, “विठ्ठल बोलावतोय बाबा, श्रद्धा असेल तर मार्ग सापडेल.” शेवटी त्या पांडुरंगाची इच्छा. नका काळजी करू, निघेल काहीतरी मार्ग.
त्यांनी दोघांनी एक जुनं पिशवीत काही कपडे, थोडं तांदूळ, आणि देवाचं फोटो ठेवलं.
दोन वेळा जेवणासाठी थोडे पैसे, आणि मनात अमर्याद श्रद्धा – एवढंच घेऊन ते यात्रेला निघाले. (आणि याशिवाय अजून एका भक्ताकडे पाहिजे तरी काय. नाहीतर हल्ली लोक मनोरंजन म्हणून देवाकडे जात आहेत.)
प्रवासाचा अनुभव
पहाटे गावातून बस सुटली. लोक भजन करत होते, “पांडुरंगा, भक्ता वत्सला.” संपूर्ण बसमध्ये भक्तीचं वातावरण. बाबा आणि आई शांतपणे बसले होते, एकमेकांकडे पाहून हसत. त्यांच्या चेहऱ्यावर शांती होती, कारण श्रद्धा असली की अडचणी लहान वाटतात.

रस्त्यात त्यांना एक लहान मुलगी भेटली ती लहान मुलगी आशेने त्यांच्याकडे बघत खायला मागत होती. बाबा आणि आई मुळातच दयाळू असल्याने त्यांनी जवळच असलेल्या एका हॉटेलमधून एक वडापाव घेतला आणि त्या लहान मुलीला दिला. ती मुलगी तृप्त होऊन म्हणाली, “आजी, देव तुम्हाला आशीर्वाद देवो.”
त्या शब्दांमध्येच आईंच्या डोळ्यांत पाणी आलं. “बघा, विठ्ठल आपल्याला भेटतोय या छोट्या रूपात.”
पंढरपूर बाजारातला तो प्रसंग
दुसऱ्या दिवशी ते दोघं विठ्ठलाचं दर्शन घेऊन बाहेर आले. बाजारात दागिन्यांची दुकानं, खेळणी, माळा, आरसे – सगळीकडे गर्दीच गर्दी दिसत होती.

आई एका दुकानासमोर थांबल्या. त्यांच्या नजरेत एक छोटंसं आणि छानसं मंगळसूत्र आलं ,ते सोन्यासारखं चमकत होतं. त्यांनी शांतपणे विचारलं, “कितीला आहे हे?”
दुकानदार म्हणाला, “पाचशे रुपये.”
त्यांनी एक क्षण गप्प बसून पतीकडे पाहिलं आणि निराश झाल्या, आपल्या पत्नीच्या चेहऱ्यावर निराशा त्यांनी क्षणात टिपली आणि त्यांना लक्षात आले की आईला चंद्रहार आवडलाय. बाबा आपल्या खिशे तपासून त्यांनी खिशातून चुरगळलेले २० रुपये काढले.
“भाऊ, आमच्याकडे एवढंच आहे. पण हे मंगळसूत्र माझ्या बायकोला खूप आवडलं. घेता येईल का आम्हाला?” असा प्रश्न त्यांनी त्या दुकानदाराला केला. दुकानदार काय बोलेल असा खडा सवाल त्यांना घायाळ करत होता.
२० रुपयांचा चंद्रहार कथा
दुकानदार काही क्षण शांत राहिला. त्याने त्या वृद्धांच्या चेहऱ्याकडे पाहिलं, डोळ्यांत निखळ प्रेम आणि आदर दिसत होता. त्याने एक खोल श्वास घेतला, आणि मृदू आवाजात म्हणाला,
“बाबा, तुम्ही योग्य ठिकाणी आला आहेत. हे घ्या मंगळसूत्र. हे तुमचचं आहे.”
बाबा थोडे गोंधळले आणि आईकडे बघून दुकानदाराला विचारू लागले “अरे पण पैसे?”
दुकानदार म्हणाला, “ही माझी सेवा आहे. तुम्ही देवासारखे आलात. २० रुपये मला आशीर्वाद म्हणून ठेवा.” बस एवढंच.
त्या क्षणी आईंचे आणि बाबांचे डोळे पाणावले. आईने त्या मंगळसूत्राला ओंजळीत धरून म्हणाल्या, “देवा, हे सोनं नाही, तुझी कृपा आणि आशीर्वादच आहे.” भला माणूस दिसतोय हा दुकानदार.
सोशल मीडियावरचा झंकार
त्या वेळी दुकानात असलेला एक तरुण हा सगळा प्रसंग मोबाइलमध्ये रेकॉर्ड करत होता. तो म्हणाला, “काका, आज मी खरी माणुसकी पाहिली.”
त्याने ती व्हिडिओ क्लिप सोशल मीडियावर टाकली. काही तासांतच हजारो शेअर्स झाले, लोक भावूक झाले. कमेंट्समध्ये लोक लिहू लागले.
“अशी माणुसकी बघून मन प्रसन्न होतं.”
“पैशाने नव्हे, भावनेने व्यवहार करा.”
लोकांनी त्या दुकानदाराचं कौतुक केलं, पण त्याने फक्त एकच वाक्य म्हटलं.
“मी काही विशेष केलं नाही. जे योग्य वाटलं तेच केलं.” यात माझा कसलाच स्वार्थ नाही.
गावात परतल्यानंतर
बाबा आणि आई जेव्हा गावात परतले, तेव्हा गावकऱ्यांनी त्यांचं स्वागत केलं. सगळे म्हणत होते, “तुम्ही प्रसिद्ध झालात, आज तुमचं नाव फेसबुकवर आहे!”
पण त्यांना त्याचं काही वाटलं नाही. आई फक्त म्हणाल्या, “विठ्ठलाने आमचं प्रेम सर्वांपर्यंत पोहोचवलं. एवढंच”
त्या दिवसापासून त्यांनी गावात एक नवीन सवय सुरू केली, दर आठवड्याला ते एखाद्या गरीब घरात जात आणि थोडं अन्न, थोडी मदत देत. त्यांचं वाक्य असायचं,
“आम्हाला सोनं नको, पण हसू द्यायचं आहे.”
माणुसकीचा सण
त्या घटनेनंतर गावात एक सुंदर परंपरा सुरू झाली, “माणुसकीचा दिवस”. दरवर्षी लोक एखादं चांगलं काम करून त्या दिवशी साजरा करतात. कोणी गरीब विद्यार्थ्याला पुस्तक देतो, कोणी वृक्षारोपण करतो, तर कोणी फक्त एका अनोळखी व्यक्तीला नमस्कार करतो.
त्या दिवसाला लोक म्हणतात, “हा दिवस २० रुपयांच्या चंद्रहाराचा दिवस!”
निष्कर्ष
हि मराठी प्रेरणादायी कथा आपल्याला सांगते कि, जगात अजूनही माणुसकी शिल्लक आहे. आपल्या छोट्या कृतींनी आपण कोणाचं आयुष्य बदलू शकतो.
“२० रुपये चंद्रहाराची भावना” ही कथा एक आरसा आहे, ज्यात आपण स्वतःचं प्रतिबिंब पाहू शकतो.
बाबा आणि आई यांचं जीवन जरी साधं असलं, तरी त्यांचं मन सोन्यासारखं होतं. आणि त्या दुकानदाराने दाखवून दिलं की, “ज्याचं मन सोन्याचं असतं, त्याला माणुसकीचं मंगळसूत्र शोभतं.”
२० रुपयांचा चंद्रहार” ही कथा (Marathi Inspirational story)आपल्याला सांगते की माणुसकी हीच खरी श्रीमंती आहे. एका वृद्ध दांपत्याने आणि दुकानदाराने दाखवलेली ही भावना आजच्या जगात आशेचा किरण आहे.
FAQS
Q1: “२० रुपयांचा चंद्रहार कथा आपल्याला काय शिकवते?”
Ans: “ही कथा सांगते की खरी श्रीमंती पैशात नसून, माणुसकीत असते. अजून प्रेरणादायी कथा वाचण्यासाठी क्लिक करा.